Մամուլի հաղորդագրություն,
30.03.2013թ.
26 տարի
առաջ մարտի
30-ին Երկրի
ուղեծիր դուրս բերվեց
հայկական վերջին
տիեզերական
աստղադիտարանը
26 տարի առաջ` 1987թ. մարտի
30-ին, Երկրի
ուղեծիր դուրս բերվեց
«Գլազար» գերմանուշակագույն
աստղադիտակը,
որն առ
այսօր մնում է հայկական վերջին տիեզերական
աստղադիտարանը,
իսկ մեկ
տարի անց`
ուղիղ 25 տարի առաջ,
լույս տեսավ «Գլազարի» արդյունքներով
ստացված գիտական առաջին հոդվածը: «Գլազարը» նախագծվել
և կառուցվել
էր «Գրանիտ» հատուկ կոնստրուկտորական
բյուրոյում
պրոֆ. Հրանտ
Թովմասյանի
գիտական
և Յուրի Խոջայանցի
վարչական
ղեկավարությամբ:
Այն աշխատեց
խորհրդային
«Միր» տիեզերակայանի
«Քվանտ» մոդուլի
վրա: «Գլազարը» 40սմ Ռիչի-Կրետյենի
համակարգի
1.3 աստիճան
տեսադաշտով
դիտակ էր, որը
լուսանկարչական
ժապավենի
վրա գրանցում
էր տիեզերական
մարմինների
ճառագայթումը
1640 անգստրեմ
ալիքի երկարության
վրա 250 անգստրեմ
լայնության
շերտով:
Դիտումներն իրականացվեցին
տիեզերագնացների
տարբեր անձնակազմերով`
Յու.Մ. Ռոմանենկո,
Ա.Ի. Լավեյկին,
Ա.Պ. Ալեքսանդրով,
Վ.Գ. Տիտով,
Մ.Խ. Մանարով,
Ա.Ս. Վիկտորենկո,
Ա.Ա. Սերեբրով,
Ա.Ա. Վոլկով
և Ս.Կ. Կրիկալյով:
Գիտական ծրագրերին
Բյուրականի
աստղադիտարանից
մասնակցեցին
Հ.Մ. Թովմասյանը,
Ռ.Խ. Հովհաննիսյանը
և Ռ.Ա. Եփրեմյանը,
հետագայում
նաև մեքսիկացի
աստղագետներ: Դիտումներն
իրականացվեցին
1987-1989թթ.: Դիտվեցին
14 OB աստղասփյուռների
և Մագելանի
մեծ ամպի
տիրույթները:
Մասնավորապես
հայտնաբերվեցին
OB աստղերի նոր խմբավորումներ:
«Գլազարի» շնորհիվ պարզվեց նաև, որ
Մագելանի
մեծ ամպի
1987A Գերնորի
նախաստղը
B դասի աստղ
է: Որոշ վաղ դասի
աստղերի շուրջ հայտնաբերվեցին
նաև փոշային
թաղանթներ:
Գիտական արդյունքները
հրապարակվել
են 26 հոդվածներում
և 5 գիտաժողովների
նյութերի
ժողովածուներում:
1990թ.
«Գլազարի» բարելավված
տարբերակը`
«Գլազար-2»-ը, դուրս բերվեց
«Միր» կայանի վրա, սակայն
տեխնիկական
պատճառներով
այն գիտական
արդյունք
չտվեց:
Հայկական
տիեզերական
աստղագիտության
պատմության
մեջ «Գլազարը» երրորդ
աստղադիտակն
էր. մինչ
այդ Երկրի
ուղեծիր էին դուրս
բերվել
Գ.Ա. Գուրզադյանի
կողմից նախագծված
խորհրդային
առաջին տիեզերական
աստղադիտակները`
«Օրիոն» և «Օրիոն-2»:
Հայկական աստղագիտական
ընկերություն